Krokosz barwierski – Carthamus tinctorius


Krokosz barwierski to roślina niezwykła – i ładna, i łatwa w uprawie i pełna cennych składników. Niemal ideał! Niemal, ponieważ potrafi czasem oszukiwać…

Krokosz barwierski to jednoroczna roślina z rodziny astrowatych. Jego naturalnym środowiskiem występowania są tereny Bliskiego Wschodu i Indii oraz basenu Morza Śródziemnego. Obecnie jest z powodzeniem uprawiany pod wieloma szerokościami geograficznymi, jako roślina pastewna oraz cenny surowiec zielarski, a także roślina ozdobna. Popularny już w czasach starożytnych, współcześnie coraz częściej stosowany ze względu na swoje niezwykłe właściwości prozdrowotne.

Krokosz barwierski swoim wyglądem przypomina pospolicie występujący na naszych łąkach oset. Lubi gleby piaszczyste oraz stanowiska o dużym nasłonecznieniu. Dorasta do ok. 1.5 m wysokości. Na szczycie nagiej, wzniesionej łodygi wyrastają pomarańczowożółte rurkowe kwiaty zebrane w główkowe kwiatostany, które stanowią cenny surowiec fitoterapeutyczny.


Krokosz – dobroczynny oszust; wielowiekowa tradycja jego stosowania

Ze względu na intensywną barwę kwiatów, pierwotnie wykorzystywano krokosz, jako roślinę do pozyskiwania barwnika. Jego właściwości farbiarskie ceniono już w starożytności, a następnie w średniowieczu; w Persji, w Chinach, a nawet w Egipcie. Z zastosowaniem krokosza wyrabiano również jedne z pierwszych znanych kosmetyków do makijażu – Egipcjanki stosowały go do wyrobu szminek! Chętnie wykorzystywano go również w kuchni. Kwiaty krokosza są źródłem naturalnych barwników spożywczych – kartaminy oraz żółci krokoszowej. Z nasion krokosza do dziś pozyskuje się cenny olej, który posiada wiele cennych właściwości, przede wszystkim korzystnie wpływa na układ krwionośny.
Kwiaty krokosza często są wykorzystywane, jako substytut szafranu (ze względu na ich barwę) – ot, takie przyrodnicze oszustwo. Z tego względu bywa nazywany szafranem łąkowym. Może to jednak wprowadzać w błąd niczego nieświadomych nabywców. Oprócz barwy, krokosz w żaden sposób nie może zastąpić jednej z najdroższych przypraw świata. Trzeba przyznać, że pomimo ogromu cudownych właściwości prozdrowotnych (o czym poniżej), przyprawa z niego marna. Z powodzeniem może jednak nadać daniom żywo pomarańczową barwę.
Tradycyjna medycyna azjatycka doceniła właściwości wykrztuśne, wzmacniające i przeczyszczające kwiatów krokosza. Sporządzony z nich napar chętnie stosowano po obfitych posiłkach lub zalecano w trakcie przeziębień.


Krokosz pod mikroskopem – co na to nauka?

W ostatnich dziesięcioleciach świat nauki coraz częściej zwraca się do świata przyrody, szukając skutecznych rozwiązań na dręczące ludzi problemy zdrowotne. Również krokosz został poddany wnikliwym badaniom. Co odkryli naukowcy?
Surowcem o znaczeniu fitoterapeutycznym pozyskiwanym z krokosza są jego kwiaty i nasiona. Posiadają one jednak odmienne właściwości i mogą być stosowane w przypadku różnych problemów zdrowotnych.
Z kwiatów krokosza przygotowuje się napar. Są one bogatym źródłem witaminy E, glikozydów, kartaminy oraz alkoholi trójterpenowych. Napar z krokosza jest zalecany przede wszystkim kobietom – reguluje cykl miesięczny, łagodzi objawy PMS, pomaga przy zbyt skąpych miesiączkach, zmniejsza dolegliwości związane z menopauzą. Nie może być jednak stosowany przez panie w ciąży i karmiące piersią. Składniki bioaktywne zawarte w kwiatach korzystnie wpływają na cały układ krwionośny człowieka. Obniżają ciśnienie tętnicze krwi, uszczelniają i wzmacniają naczynia krwionośne oraz działają przeciwzakrzepowo. Dodatkową korzyścią płynącą z picia naparu z krokosza jest jego działanie wyciszające i uspakajające. Tym samym pozwala on na zminimalizowanie negatywnych skutków stresu.
Nasiona krokosza to z kolei surowiec, z którego pozyskiwany jest cenny olejek krokoszowy. Jest on bogatym źródłem witamin A i E, fitosteroli, kwasu linolowego oraz linolenowego, a przede wszystkim niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych. Badania potwierdziły jego korzystny wpływ na obniżenie poziomu złego cholesterolu we krwi oraz zastosowanie w profilaktyce miażdżycy i zakrzepicy. Jest również produktem zalecanym cukrzykom – reguluje prawidłowy poziom glukozy we krwi. Wspomaga funkcjonowanie układu pokarmowego, wzmacnia odporność organizmu, działa wykrztuśnie. Olej krokoszowy jest również często wykorzystywany w kosmetyce, ze względu na działanie przeciwzmarszkowe, wygładzające i odżywiające cerę.

Kup teraz

Komu krokosz, komu? Kto i kiedy powinien korzystać z dobrodziejstw krokosza?

Krokosz jest rośliną, która oddziałuje pozytywnie na pracę całego organizmu. Wzmacnia odporność, pomaga w zwalczaniu przeziębień oraz reguluje pracę wielu układów. Są jednak choroby i dysfunkcje organizmu, kiedy krokosz sprawdzi się wyjątkowo dobrze. Warto po niego sięgnąć szczególnie, gdy dokuczają nam:

  • bolesne i skąpe miesiączki

  • nieregularne cykle menstruacyjne

  • dokuczliwe PMS

  • menopauza

  • nadciśnienie tętnicze

  • zbyt wysoki poziom cholesterolu we krwi

  • cukrzyca

  • przeziębienie, kaszel, stany grypowe

  • ryzyko wystąpienia miażdżycy lub zmian zakrzepowych

  • sytuacje stresujące

Jak wykorzystać kwiaty krokosza i przyrządzić napar?
O ile wytworzenie oleju z nasion krokosza może być dość problematyczne w warunkach domowych, o tyle przygotowanie naparu z jego kwiatów jest dziecinnie proste. Wystarczy 1-2 łyżki ususzonych kwiatów zalać szklanką gorącej wody i odstawić pod przykryciem na kwadrans. Po odcedzeniu napój jest gotowy do spożycia. Można wypijać do 2 szklanek dziennie. Napar nie może być jednak stosowany przez kobiety w ciąży.
Kwiaty krokosza można stosować również bezpośrednio, jako dodatek do potraw. Nie zmienią one wprawdzie pod ich wpływem swojego smaku, ale zyskają pomarańczową barwę, a same kwiaty nadal zachowają swoje cenne właściwości prozdrowotne.


Źródła:
https://www.stolicazdrowia.pl/2769/krokosz-barwierski-wlasciwosci-lecznicze-zastosowanie-sposob-uzycia/

https://pl.wikipedia.org/wiki/Krokosz_barwierski
http://www.food-info.net/pl/products/spices/safflower.htm

Produkt dodany do ulubionych