Spis treści

Rodzina: Cistaceae
Rodzaj: Cistus
Gatunek: Cistus incanus L.
Inne nazwy: Czystek siwy
Czystek szary to gęsto krzewiąca się roślina, która naturalnie rośnie w południowej Europie, a także w Azji Mniejszej. Jego proste pędy są porośnięte przez pomarszczone listki, a między marcem a czerwcem obsypują się także różowymi, drobnymi kwiatami. Czystek nie jest specjalnie wybredny, gdy chodzi o warunki naturalne: można znaleźć go na wapiennych glebach, a nawet dostrzec go w skalistym krajobrazie.
Skład: kwasy fenolowe (galusowy, elagowy, katechowy), flawonoidy (rutyna), fitosterole, żywice, garbniki, olejek eteryczny (diterpeny labdanowe, monoterpeny), katechina i jej pochodne.
Główne zastosowania czystka :
- infekcje bakteryjne, wirusowe, grzybicze
- przeziębienie
- grypa
- angina
- zapalenie oskrzeli
- zapalenie tchawicy
- choroby stawów
- stany zapalne
- zaburzenia pracy układu pokarmowego
- choroby wątroby
- zatrucia
- zakażenia układu moczowego
- cukrzyca (wspomagająco)
- choroba Hashimoto (wspomagająco)
- choroby skóry o podłożu autoimmunologicznym (wspomagająco)
Właściwości i działanie udokumentowane przez badania:
Greccy (i marokańscy) naukowcy potwierdzili przeciwbakteryjne i przeciwgrzybicze właściwości wodnych wyciągów z czystka siwego, a niemieccy specjaliści dodali do listy powstrzymywanych przez czystek mikrobów także wirusy. Włoskie badania naukowe wykazały z kolei, że wyciągi te mają też moc łagodzenia stanów zapalnych (to zasługa kwasów fenolowych), a nawet niwelują szkodliwy wpływ substancji, które wywołały owe zaburzenia (eksperymenty dotyczyły układu pokarmowego). Kwasy galusowy i elagowy mają bardzo dobry wpływ na kondycję wątroby i trzustki. Warto dodać, że w liściach czystka znajdują się związki wpływające stymulująco na układ odpornościowy – co może dawać nadzieję, że kuracja owymi wyciągami przyniesie korzyści osobom zmagającym się z chorobami autoimmunologicznymi.
Co więcej, w czystku drzemie także potencjał rośliny, która może stanowić ważne ogniwo profilaktyki nowotworów. Badania przeprowadzone we Włoszech udokumentowały przeciwutleniające i przeciwrodnikowe właściwości ekstraktu z czystka. Wykazano, że zawarte w nim związki chronią DNA przed niepożądanymi zmianami. Na podstawie innych podjętych eksperymentów podejrzewa się także, że wyciągi z tej rośliny mogą powstrzymywać potencjalnie niebezpieczny proces przerostu gruczołu krokowego.
Właściwości i działanie udokumentowane przez tradycyjne zastosowanie:
Czystek szary jest znany medycynom ludowym niemal całego rejonu wybrzeży Morza Śródziemnego. Wodne wyciągi sporządzone z jego liści dały się poznać jako remedium na wiele problemów dotykających przewodu pokarmowego, w tym nieprawidłowości w funkcjonowaniu wątroby. Wyciągi polecano tym, którzy zmagali się z objawami stanów zapalnych i zakażeń układu moczowego oraz skóry (a nawet stawów). Antyseptyczne właściwości tych wyciągów uczyniły z nich również środki zaradcze na nieżyty układu oddechowego.
Dawkowanie czystka szarego:
Napar: 1 łyżkę surowca zalać 1 szklanką wrzącej wody (lub mleka) i pozostawić pod przykryciem na 20 minut. Po przecedzeniu napar jest gotowy do spożycia: należy przyjmować 3-4 szklanki dziennie. Jeżeli kuracja jest wymierzona w choroby układu oddechowego (także zakaźne), dobrze jest dodać do naparu trochę miodu, soku malinowego. Napar można podawać dzieciom.
Nalewka: Suche liście należy zalać alkoholem (50-60 %), zachowując proporcję 1:5. W tym stanie należy przechowywać przygotowywaną nalewkę przez miesiąc – co kilka dni należy nią potrząsać, a na koniec dokładnie przefiltrować. Gotową należy przyjmować w dawkach liczących po 5-10 ml do 3 razy dziennie. Można rozpuszczać ją w mleku lub łączyć jeszcze z utartym żółtkiem i miodem, by otrzymać specyfik pomagający pokonać i drobne, i poważne infekcje układu oddechowego.
Nalewka na winie: Surowiec należy zalać winem (białym, czerwonym lub wytrawnym), zachowując proporcję 1:7. Macerować przez miesiąc, od czasu do czasu wstrząsając. Gotowe wino, pite po 1 kieliszku dziennie pomoże zniwelować objawy między innymi chorób autoimmunologicznych czy kłopotów ze stawami.
Przeciwwskazania:
Okres ciąży i karmienia piersią.
Źródła:
- http://rozanski.li/3389/rozmyslania-nad-czystkiem-cistus/
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5000740/
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26291656
