Spis treści
Galasy to nic innego jak narośla (hipertrofia komórek) pojawiające się na drzewach i krzewach. Występują na liściach, korzeniach i łodygach przybierając różnorodne barwy i kształty. Ich obecność na roślinie zazwyczaj świadczy o jej chorobie. Za ich powstawanie odpowiedzialne są bakterie, wirusy, grzyby, nicienie lub roztocza. Szczególnym tworem są galasy na roślinach zaatakowanych przez owady zwane galasówkami (owady z rzędu błonkoskrzydłych). Powstają w wyniku nakłucia tkanek rośliny przez samice tych owadów i złożenia w ranie jaj. Funkcją tak utworzonych galasów jest ochrona żerujących wewnątrz larw przed zagrożeniami z zewnątrz.
Najbardziej pospolite galasy wyrastające na dębach noszą nazwę dębianek. Jeden z gatunków dębu występujący w Rejonie Morza Śródziemnego i w Azji Mniejszej, na, którym licznie dębianki występują to galasowy dąb Quercus infectoria. Swoją nazwę zawdzięcza owadom galasownikom, których samice składają jaja w tkance liściowej. Drzewo broniąc się przed inwazją pasożyta owadziego „zamyka” jajeczka w naroślach, zwanych właśnie galasami.
Skład i działanie lecznicze
Galasy ze względu na znaczną zawartość cennych składników bioaktywnych, są surowcem wykorzystywanym w medycynie alternatywnej od wielu lat. Najcenniejszą substancją zawartą w nich jest tzw. kwas galusowy Acidum gallicum. Jest to związek chemiczny należący do fenolokwasów pochodzenia organicznego, tworzący bezbarwne, rozpuszczalne w wodzie kryształy. W galasach znajdziemy również kwas taninowy, inaczej kwas garbnikowy, to organiczny związek chemiczny należący do tanin. Zastosowany miejscowo jako lek w formie maści, past, roztworów i zasypek na skórę oraz błony śluzowe powoduje w tym miejscu denaturację białka w efekcie czego powstaje błona ochronna. Wykazuje działanie przeciwzapalne, hamujące krwawienia oraz zmniejsza wrażliwość zakończeń czuciowych- neuronów. Odkażanie polega na denaturacji białka atakujących organizm bakterii.
Galasy do nabycia TUTAJ
Zastosowanie galasów
Galasy wykorzystywane są w przemyśle do pozyskania garbników, taniny, atramentu. Stosowane są w medycynie jako środki farmakologiczne o działaniu przeciwbiegunkowym. Ekstrakt z galasów stosowany zewnętrznie bezpośrednio na rany działa odkażająco, hamuje krwawienie, działa przeciwbólowo i przeciwzapalnie. Stosowany w profilaktyce próchnicy odkaża i oczyszcza jamę ustną. Współcześnie estry kwasu galusowego wykorzystywane są jako dodatek do żywności o właściwościach przeciwutleniających (E310-312). Kwas galusowy stosowany jest również jako inhibitor kiełkowania podczas magazynowania ziemniaków. W XIX wieku kwas galusowy był stosowany w medycynie jako lek na cukrzycę, białkomocz, gruźlicę, krwawienia płucne i z przewodu pokarmowego. Z dobrodziejstwa ukrytego w galasach korzysta nie tylko farmacja, ale i przemysł kosmetyczny. Kosmetyki z ekstraktem z galasów spowalniają procesy starzenia i oczyszczają cerę. Kwas galusowy zastosowany na skórę stanowi naturalny filtr UV. Działa też widocznie wybielająco, likwiduje przebarwienia na skórze po przyjmowaniu leków, po kosmetykach, posłoneczne, potrądzikowe.
Od stuleci, na ich bazie sporządzana jest nalewka i różnorodne medykamenty o działaniu silnie odkażającym i ściągającym. Jak wykonać taką nalewkę: suszone lub świeże galasy zalać alkoholem etylowym 60% w proporcji 1:5, gotowy do użycia staje się po około 2 tygodniach, po tym czasie należy odcedzić i zlać w ciemne butelki, trzymać w chłodzie. Nalewkę należy wykorzystywać tylko zewnętrznie, według potrzeb, miejscowo. Można stosować do płukania jamy ustnej. Oczywiście ze względu na brak badań naukowych, produkt z galasami nie jest przeznaczony do użytku dla kobiet w ciąży i karmiących piersią oraz dzieci i osób starszych. W sporadycznych przypadkach może dojść do reakcji alergicznych i zaczerwienia skóry.
Źródła:
- https://rme.cbr.net.pl/index.php/archiwum-rme/138-listopad-grudzien-nr-52/wiadomosci-rolnicze/289-galasy-dziki-cud-natury
- https://panacea.pl/articles.php?id=5201
- https://rme.cbr.net.pl/index.php/archiwum-rme/138-listopad-grudzien-nr-52/wiadomosci-rolnicze/289-galasy-dziki-cud-natury
- https://rozanski.li/1235/acidum-gallicum-kwas-galusowy-jako-lek-w-dawnej-medycynie
- https://eprasa.pl/blob/9ecfc97b-6a67-438a-b54e-cbdda58ec7a4/Chemia%20w%20Szkole%20-%20Artyku/assets/common/downloads/Chemia%20w%20Szkole%20-%20Artyku.pdf
