Jeżówka wąskolistna (Echinacea angustifolia DC.) w ziołolecznictwie
Echinacea angustifolia pochodzi z Ameryki Północnej, aczkolwiek w Polsce jest dość często uprawiana. Czasem zdarza się, że ucieka z ogrodów…
Echinacea angustifolia pochodzi z Ameryki Północnej, aczkolwiek w Polsce jest dość często uprawiana. Czasem zdarza się, że ucieka z ogrodów i dziczeje. Jest uprawiana jako surowiec zielarski oraz do celów ozdobnych. Jest roślina o stosunkowo niedużych wymaganiach środowiskowych, preferuje stanowiska nasłonecznione.
Jeżówka osiąga wysokość 60-100 m.- posiada łodygę wzniesioną, rozgałęzioną w górnej jej części. Jej górne liście łodygowe są wąskie, bezogonkowe oraz siedzące, a jedynie dolne mają krótkie ogonki. Kwiaty pojawiają się w koszyczkach kwiatowych pojedynczo, mają stożkowy kształt i czerwonobrązową barwę. Brzeżne kwiaty są języczkowate i mają barwę różu, odstają poziomo lub delikatnie ku dołowi. Kwitnienie przypada na maj-październik. Owoce są czterokanciaste, posiadają wieniec z puchu kielichowego. Z jeżówką wąskolistną bisko spokrewniona jest jeżówka purpurowa (Echinacea purpurea) ma podobne kwiaty, ale wyraźnie szersze liście.
Zakorzeniona tradycja, a współczesność
Pierwsze wzmianki o stosowaniu jeżówki przez Indian (Siuksowie, Dakoci) w lecznictwie pochodzą sprzed 400 lat. Leczono nią krwawiące, trudno gojące się rany, które sączyły się i były zakażone, ale używano jej także w zwalczaniu m.in.: błonicy, kiły, szkarlatyny, malarii oraz innych chorób wywołujących gorączkę. Od 1902 roku wyciągi z jeżówki zaczęto wykorzystywać do wytwarzania leków homeopatycznych. Już na początku XX wieku zwrócono baczniej uwagę na immunostymulujące właściwości leków z jeżówki. Badania z 1910 roku dowiodły, że wyciągi z jeżówki zwiększają liczbę białych ciałek krwi. Największą popularnością jeżówka cieszyła się w latach 20-tych i 30-tych XX wieku w Niemczech, Francji, Anglii i Stanach Zjednoczonych. Stosowana była tam powszechnie jako środek uodporniający i regenerujący organizm. Zwrotem historii było wprowadzenie na rynek farmaceutyczny sulfonamidów i antybiotyków. Od tej pory znaczenie jeżówki stopniowo zmalało, wykorzystywano ją głownie w medycynie ludowej. W Polsce jeżówka zyskała popularność dopiero na początku lat 20-tych XX wieku i do tej pory trwają badania nad jej właściwościami leczniczymi.
Zastosowanie w medycynie
Wyciągi z jeżówki są skuteczne w leczeniu chorób wirusowych, bakteryjnych i grzybiczych. Zalecana jest uzupełniająco w leczeniu chorób pasożytniczych. Ponadto stosowane są jako lek wzmagający odporność organizmu na choroby oraz zewnętrznie do leczenia trudno gojących się ran, oparzeń, odmrożeń, odleżyn i owrzodzeń. Jeżówka może być z powodzeniem stosowana przy stanach zapalnych zatok lub jamy ustnej. Szczególnie zalecana jest chorym, u których występuje obniżona odporność np. po przebytych zabiegach, osobom starszym, profilaktycznie w okresie przeziębień i grypy. Niektóre źródła podają, że jeżówkę stosować mogą kobiety w ciąży- pomaga zmniejszyć dolegliwości i dyskomfort związane ze zmianami zwłaszcza w I trymestrze (ze względu na działanie uspokajające, zwalczające bezsenność i poprawiające nastrój). Oczywiście konieczna jest konsultacja z lekarzem prowadzącym. Badania wskazuję, że preparaty galenowe z jeżówki wykazują skuteczność w leczeniu i w profilaktyce dróg żółciowych, problemów z trawieniem, niektórych alergii, przewlekłych stanów zapalnych układu rozrodczego i moczowego.
Zastosowanie w kosmetyce
Jeżówka ze względu na swoje właściwości przeciwutleniające (bogactwo flawonoidów) polecana jest w kuracjach przeciwzmarszczkowych. Aktywuje procesy regeneracji komórek, stymuluje syntezy kolagenu i jego ochronę przed szkodliwym działaniem promieniowania UV (naturalny filtr). Ekstrakty z jeżówki stymulują także syntezę kwasu hialuronowego, co poprawia stan nawilżenia głębszych warstw naskórka. Zatem można powiedzieć, że jeżówka przywraca skórze równowagę hydrolipidową oraz gładki, zdrowy wygląd. Działa przeciwzapalnie na skórę i pomaga w leczeniu drobnych wyprysków.
Działanie i zastosowanie:
– wzmocnienie odporności, przy grypie i przeziebieniu
– obniżanie gorączki
– przyspieszanie gojenia trudnych ran
– wspomaganie leczenia przy zapaleniu zatok
– stany zapalne jamy ustnej i dziąseł
– zapalenia stawów
– infekcje układu moczowego
– działanie uspokajające, zmniejszające bezsenność
Bogactwo substancji czynnych
Jedną z najcenniejszych leczniczo substancji czynnych, które znajdują się w jeżówce, jest echinacyna. Wśród składników aktywnych zawartych w surowcu są także m.in. polisacharydy, flawonoidy, alkamidy, kwas cykorowy, sole mineralne, witaminy oraz przeciwutleniacze.
Jeżówka wąskolistna- surowiec zielarski dostępny jest tutaj:
Ziele jeżówki
https://www.plantago-sklep.pl/jezowka-waskolistna.html
Sposób użycia
Przepis na napar
1-2 łyżeczki jeżówki zalać szklanką gorącej wody, odstawić pod przykryciem do zaparzenia na 15 minut. Pić 2-3 szklanki dziennie. Po miesięcznej kuracji zalecane jest zrobienie 14 dniowej przerwy.
Przepis na nalewkę:
Surowiec zalać alkoholem etylowym 60% w proporcji 1:5, gotowy do spożycia staje się po ok. 2 tygodniach maceracji. Przyjmować 2-4 łyżeczek na dzień, można stosować zewnętrznie, miejscowo w postaci wcierek.
Przeciwwskazania i środki ostrożności
Jeżówki nie należy podawać jednocześnie z lekami immunosupresyjnymi, nie powinny z ażywać ich także osoby z chorobami autoimmunologicznymi oraz w przebiegu, których występują procesy autoagresji immunologicznej. Nie można podawać preparatów z jeżówką osobom cierpiącym na białaczkę i AIDS. Czasem zdarzają się uczulenia na jeżówkę, objawy to m.in. opuchnięcie twarzy, świąd, rumień, pokrzywka skórna oraz podrażnienie nerek.
Autor: Karina Rudzka
Źródło:
– „Zioła wzmagające odporność organizmu na infekcje”, Dr Różański: http://espz.pl/materialy/immunostymulantia.pdf
– „Naturalne substancje immunostymulująco”, Dr Różański: http://gramzdrowia.pl/dr-henryk-rozanski/gower/naturalne-substancje-immunostymulujace.html
– „Jeżówka wąskolistna – właściwości lecznicze, zastosowanie, użycie”: https://www.stolicazdrowia.pl/2217/jezowka-waskolistna-wlasciwosci-lecznicze-zastosowanie-uzycie/
– „Jeżówka – skład, zastosowanie dawniej, zastosowanie dziś, działanie i dawkowanie, wpływ na odporność, wskazania.”: https://portal.abczdrowie.pl/jakie-ziola-na-odpornosc
– „Niezwykłe właściwości jeżówki”, Dr n. farm. Przemysław Rokicicki: https://www.doz.pl/czytelnia/a1242-Niezwykle_wlasciwosci_jezowki
You must be logged in to post a comment.