Spis treści
Mandarynki to ulubiony owoc wielu osób, szczególnie w okresie zimowym. Okazuje się jednak, że to nie tylko ich soczysty miąższ jest pełny cennych właściwości zdrowotnych – równie wartościowa jest ich skórka. Skórka mandarynki (Chen Pi) jest jedną z wielu cenionych ziół w Tradycyjnej Medycynie Chińskiej. Stosuje się ją przede wszystkim jako środek regulujący trawienie oraz wspomagający przepływ energii Qi. Wykorzystywana jest w wielu herbatach, zupach, deserach, a także może być wspaniałym dodatkiem do codziennych potraw! Poznajmy bliżej jej wspaniałe właściwości!
Historia i pochodzenie
W krajach azjatyckich, szczególnie w Chinach, Japonii i Korei Południowej skórka cytrusów ma duże znaczenie w medycynie tradycyjnej. Powszechne odmiany cytrusów wykorzystywane są do produkcji suszonej skorki mandarynki, a jej ekstrakt jest szeroko stosowany w recepturach leczniczych. Skórka z mandarynki pochodzi z dojrzałych owoców roślin cytrusowych należących do rodziny rutowatych, szczególnie różnych odmian Citrus Reticulata. Jej zastosowanie po raz pierwszy zostało udokumentowane w „Shennong Ben Cao Jing”, starożytnym chińskim tekście medycznym. W TMC skórka z mandarynki stosowana jest nie tylko w recepturach wspomagających trawienie, redukujących nadmiar wilgoci w organizmie czy w przypadku zastoju energii Qi w śledzionie i żołądku, ale również jako środek aromatyzujący w żywności. Charakteryzuje się znaczącymi właściwościami farmakologicznymi, niską toksycznością oraz wysoką skutecznością.
Składniki aktywne
Chen Pi zawiera wiele korzystnych substancji aktywnych:
- Olejki eteryczne – wspomagają wydzielanie soków trawiennych oraz posiadają właściwości przeciwbakteryjne i przeciwzapalne.
- Flawonoidy – pozytywnie oddziałują na układ krążenia, w tym serce, a także działają antyoksydacyjnie.
- Kwasy organiczne – m.in. kwas cytrynowy, jabłkowy i winowy, które wspierają procesy trawienne i działają alkalizująco na organizm.
- Witaminy – przede wszystkim witamina C i witamina B1, które wspomagają układ odpornościowy oraz wspierają prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego.
Zastosowanie i właściwości – na co działa skórka mandarynki?
Wsparcie układu trawiennego i metabolizmu
- Regulacja energii Qi – stosowana jest w przypadku zastoju energii Qi w śledzionie i żołądku, objawiającego się wzdęciami, uczuciem pełności, odbijaniem, nudnościami i wymiotami.
- Wspomaganie trawienia – pobudza wydzielanie kwasów żołądkowych i enzymów trawiennych.
- Redukcja tkanki tłuszczowej – badania wykazują, że spożywanie skórki mandarynki może zmniejszyć masę tkanki tłuszczowej gromadzonej się w okolicach brzucha.
- Obniżanie poziomu trójglicerydów – Chen Pi wykazuje potencjał w redukcji lipidów we krwi, co wspomaga zdrowie metaboliczne.
- Pozytywny wpływ na mikrobiotę jelitową – jej substancje czynne mogą wpływać na skład i różnorodność mikroorganizmów jelitowych. Zwiększają liczebność korzystnych bakterii jelitowych oraz potencjalnie zmniejszają liczebność mikroorganizmów związanych z otyłością.
Wspomaganie układu oddechowego
- Łagodzenie kaszlu – szczególnie skuteczna przy kaszlu spowodowanym przez wilgoć lub zimno, który objawia się duszącym uczuciem w klatce piersiowej, flegmą, utratą apetytu oraz zmęczeniem.
Wzmocnienie układu odpornościowego
- Źródło witaminy C – wspiera układ odpornościowy i pomaga w walce z infekcjami.
Działanie przeciwnowotworowe
- Wsparcie w leczeniu nowotworów – skórka mandarynki jest szeroko stosowana w leczeniu klinicznym rożnych chorób, szczególnie raka płuc, wątroby i raka piersi.
- Ochrona przed skutkami palenia – przeciwdziała toksyczności nikotyny, łagodząc tym samym negatywne skutki wywołane paleniem.
Zdrowie układu sercowo-naczyniowego
- Ochrona serca i naczyń krwionośnych – liczne badania wykazały korelacje między spożyciem flawonoidów cytrusowych a zmniejszoną śmiertelnością sercowo-naczyniową.
- Redukcja stresy oksydacyjnego – substancje zawarte w Chen Pi zmniejszają uszkodzenia komórek spowodowane stresem oksydacyjnym oraz wykazują skuteczność w łagodzeniu dysfunkcji serca.
Działanie przeciwzapalne i antyoksydacyjne
- Hamowanie stresu oksydacyjnego – wysoka zawartość flawonoidów, pomaga chronić komórki przed uszkodzeniami wywołanymi stresem oksydacyjnym.
- Działanie przeciwzapalne – składniki aktywne Chen Pi hamują stany zapalne.
Wsparcie układu nerwowego
- Ochrona przed chorobami neurodegeneracyjnymi – badania sugerują, że skórka pomarańczy wykazuje potencjał w leczeniu i zapobieganiu chorobom neurodegeneracyjnym, w tym choroby Alzheimera.
- Poprawa funkcji poznawczych – substancje w niej zawarte wykazują zdolności do łagodzenia deficytów poznawczych oraz wspierają funkcjonowanie mózgu.
- Regulacja rytmu dobowego – nobiletyna, obecna w skórce mandarynki pomaga w regulacji rytmu dobowego i może wpierać osoby borykające się z problemami ze snem.
Ochrona układu kostno-mięśniowego
- Wsparcie dla mięśni i kości – badania wykazują potencjał skorki mandarynki w ochronie mięśni oraz kości, szczególnie w przypadku uszkodzeń mięśni szkieletowych spowodowanych wysiłkiem fizycznym.
Działanie przeciwalergiczne
- Łagodzenie objawów alergii – flawonoidy zawarte w Chen Pi mogą odgrywać kluczowa role w redukcji objawów alergicznych.
Tradycyjne suszenie skórki mandarynki
Według Tradycyjnej Medycyny Chińskiej ważne jest, jak przygotowywana i suszona jest skórka mandarynki. Według tej tradycji, samo suszenie w sposób domowy nie przynosi i nie ukaże jej pełnych korzyści zdrowotnych. Skórka mandarynki powinna być suszona przez dłuższy okres czasu – uważa się, że im czarniejsza skóra (w wyniku starzenia i suszenia), tym większą ma moc i więcej przynosi korzyści.
Sposoby użycia – jak wykorzystać skórkę mandarynki?
- Herbata Chen Pi
Aby przygotować herbatę Chen Pi, należy około 5g suszonej skórki mandarynki umieścić w kubku z wrzącą wodą. Odstawić na 10-15 minut, po tym czasie herbata jest gotowa to spożycia. Aby wzmocnić jej działanie można dodać miód lub imbir. W celu poprawienia trawienia zaleca się ją pić 10 minut przed każdym posiłkiem lub przyjmować 3 razy dziennie w celu oczyszczenia zatok i płuc ze śluzu i flegmy.
- Inhalacja
W celu wsparcia przy infekcjach lub niedrożności nosa, skórkę mandarynki można zastosować do inhalacji. Wystarczy ją zagotować i wdychać parę.
- Aromaterapia
Zapach skórki mandarynki może być skuteczny w celu złagodzenia mdłości oraz choroby lokomocyjnej.
- Kąpiel
Aby się odprężyć oraz poprawić jakość snu, skórkę mandarynki można dodać do kąpieli. Wystarczy gotować skórkę przez około godzinę, a następnie dodać do wody w wannie.
- Pielęgnacja stóp
Świeża skórka z mandarynki w połączeniu z olejem kokosowym idealnie sprawdzi się w pielęgnacji popękanych pięt.
- Pielęgnacja włosów
Jeśli zauważymy u siebie problem z łupieżem, warto wypróbować maseczkę ze skórki mandarynki. W celu jej przygotowania, wystarczy wykorzystać wodę pozostałą po gotowaniu skórek mandarynki lub sproszkowana skórkę, którą można zastosować jako maskę na włosy.
- Kulinarne zastosowanie
Skórkę z mandarynki można dodać do wielu codziennych potraw. Będzie świetnym dodatkiem do porannej owsianki, dań z mięsem, zup, a także orzeźwiającym akcentem do wody.
Podsumowanie
Skórka mandarynki (Chen Pi) to nie tylko produkt uboczny pysznego miąższu, ale także cenny składnik o licznych właściwościach zdrowotnych. Jego regularne stosowanie możne wspomóc trawienie, wzmocnić odporność oraz działać profilaktycznie na choroby krążenia, nowotwory oraz choroby neurodegeneracyjne, takie jak Alzheimer. Jest źródłem mikroelementów i witamin, dlatego warto wprowadzić ją do swojej codziennej rutyny cieszyć się korzyściami płynącymi z jej stosowania. Jak w przypadku każdego zioła, w razie wątpliwości warto skonsultować się ze specjalistą który pomoże w doborze odpowiedniego stosowania i poprowadzi skuteczną terapię.
