Wierzbówka kiprzyca (Chamaenerion angustifolium)- wykorzystanie w fitoterapii
Wierzbówka kiprzyca, znana również jako wierzbownica kiprzyca (łac. Chamaenerion angustifolium lub Epilobium angustifolium), chwast ogniowy (ang. firewood) lub wierzbówka wąskolistna,…
Wierzbówka kiprzyca, znana również jako wierzbownica kiprzyca (łac. Chamaenerion angustifolium lub Epilobium angustifolium), chwast ogniowy (ang. firewood) lub wierzbówka wąskolistna, to roślina występująca pospolicie w Ameryce Północnej, Azji i Europie. Jest to ziele wieloletnie, zaliczane do rodziny wiesiołkowatych (Onagraceae), osiągające od 70 do 150 cm wysokości. Jej łodyga jest gęsto ulistniona, a liście mają lancetowaty kształt. Kwiaty są koloru purpurowego, zebrane w stożkowate grona. Roślina kwitnie latem, między czerwcem a lipcem, natomiast już pod koniec sierpnia oraz we wrześniu dojrzewają jej owoce. Są to równowąskie torebki dorastające do 8 cm długości, które posiadają króciutkie włoski. W ich wnętrzu znajdują się pokryte białym puchem brązowe nasiona, które rozsiewane są przez wiatr. Wierzbówka jest uznawana za roślinę wybitnie miododajną.
Wierzbówka ma zasięg okołobiegunowy, występuje w Ameryce Północnej, Azji i w Europie. W Polsce można ją spotkać niemal wszędzie od nizin aż po góry. Natomiast w Tatrach występuje od podnóża gór aż po piętro halne. Najchętniej rośnie na zrębach, na pożarzyskach oraz brzegach wilgotnych lasów, zarośli i potoków, gdzie rośnie w kępach, tworząc purpurowe łany. Uważana jest za roślinę wskaźnikową gleb próchniczych.
Zakorzeniona tradycja, a współczesność
Północnoamerykańscy indianie, oraz Europejczycy wykorzystywali ziele wierzbówki jako środek przeciwdrgawkowy. Korzenie oraz liście wierzbówki były używane do sporządzania wszelkiej maści naparów stosowanych w leczeniu astmy, kokluszu i uporczywych czkawek. Suszonych liści używano w celu uśmierzania bólu i środka ściągającego. Wierzbówka kiprzyca zbierana była także jako pokarm. Na terenach Syberii zbierano kłącza wierzbówki, aby je wysuszyć, a później zmielić na mąkę, którą dodawano do wypieków chleba. Pieczywo na takiej mące miało lekko orzechowy aromat. W Kanadzie obywatele pochodzący z Francji nazywali wierzbówkę „asperge”, czyli szparagi, ze względu na jej duże właściwości odżywcze.
W rejonach Alaski tradycja wskazuje lecznicze i prozdrowotne właściwości wierzbówki. Stosuje się ją jako surowiec odkażający ( urazy naskórka, skaleczenia ). Nowoczesne badania wykazały jednak bardzo złożony skład chemiczny kiprzycy. Obok związków antybakteryjnych, roślina ta zawiera mnóstwo substancji czynnych mających wpływ na układ hormonalny. Zalecana jest do stosowania zewnętrznego:
- przy problemach skórnych (zapalenie mieszków włosowych , trądzik , wzmożona keratynizacja),
- wypadanie włosów,
- nadmierne owłosienie u kobiet
- schorzenia prostaty
Najpopularniejszą herbatą w XIX wieku była rosyjska herbatka Iwan Czaj, znana także jako Russian tea czy Koporsky tea, do której produkcji wykorzystywana była fermentowana wierzbówka kiprzyca. Liście tego ziela były doprowadzane do fermentacji, a następnie suszone i wysyłane do różnych miejsc na całym świecie. Napój przygotowany z rośliny jest cennym źródłem witamin C, B, a także składników mineralnych – karotenu, żelaza, manganu, miedzi, a także tanin, pektyn oraz bioflawonoidów. Herbatka jest aromatyczna i smaczna, a dodatkowo wykazuje działanie prozdrowotne. Posiada właściwości przeciwzapalne oraz skutecznie oczyszcza organizm z toksyn. Często wykorzystuje się ją przy depresji, a także leczeniu narkomanii i alkoholizmu.
Wyniki badań farmakologicznych wskazują, że ziele wierzbówki kiprzycy zawiera liczne związki biologicznie czynne, które wykazują wpływ na gospodarkę hormonami ( (androgenami i estrogenami ), wykazują działanie przeciwzapalne i przeciwbakteryjnie oraz przeciwobrzękowe. Warto zaznaczyć, iż wierzbówka działa wspomagająco na układ odpornościowy, neutralizuje ból różnego pochodzenia, a przygotowane przy jej pomocy wyciągi wykazują działanie przeciwrakowe (badania dotyczyły raka prostaty).
Wyciąg z ziela wierzbówki wykazuje działanie pobudzające regenerację tkanki nabłonkowej, wprzeciwwysiękowo, przeciwalergicznie, rozkurczowo oraz uspokajająco. Dzięki silnym właściwościom przeciwutleniającym zapobiega nowotworom- wymiata wolne rodniki i usuwa nadtlenki oraz zapobiegając ich powstawaniu.
Wierzbówka posiada właściwości ściągające oraz uśmierzające. Dzięki tym właściwościom wierzbówkę stosuje się w leczeniu biegunek, niwelowaniu nadmiernego śluzu w organizmie, Stosowana także przy zapalenia okrężnicy oraz w leczeniu jelita wrażliwego. Stosowanie ziela wierzbówki zalecane jest przy chorobach skóry, stanach zapalnych układu moczowego i płciowego u kobiet i mężczyzn, kamicy nerkowej, zaburzeniach miesiączkowania, bezsenności.
Wykorzystywanym surowcem zielarskim jest ziele kiprzycy, bogate w liczne, cenne substancje aktywne.
Wierzbówka kiprzyca – strona produktowa
Bogactwo substancji czynnych
Skład:
- flawonoidy m.in. kwercetyna, mirycetyna
- fitosterole
- kwas ursolowy, oleinowy, oleanolowy, stearynowy, palmitynowy, nonadecanoinowy, mirystynowy, linolenowy, linolowy, laurowy, chlorogenowy i in.
- taniny
Wierzbówka – przepis na napar
2 łyżki suchego rozdrobnionego ziela wierzbówki należy zalać 1 szklanką wrzątku, następnie parzyć 15-20 minut pod przykryciem. Po ostygnięciu przecedzić. Pić 2-4 razy dziennie w dawkach po 150-200 ml naparu. Należy stosować również do przemywania skóry, kompresów, płukanek. Napar można zastosować do sporządzenia okładów na oczy przy stanach zapalnych.
Miód wierzbówkowy z propolisem i dodatkiem rumu
Na każdą łyżeczkę świeżego lub suszonego mielonego ziela należy dać 1 łyżkę miodu oraz pół łyżeczki propolisu a na także 1 łyżeczkę rum, następnie dokładnie wymieszać. Zażywać 1 raz dziennie po 1 łyżce.
Środki ostrożności
Nie stosować w okresie ciąży i karmienia piersią.
Autor: Karina Rudzka
Bibliografia:
- www.biotechnologia: „Wierzbówka kiprzyca – roślina lecznicza o dużym potencjale terapeutycznym”
- www.luskiewnik.strefa/farmakologia/epilobium.html
- www.herbs2000/ziola/wierzbowka_k.htm
- www.survincity.: „History oblivion willow-and replace it with Russia foreign tea.”
You must be logged in to post a comment.