Nagietek lekarski (łac. Calendula officinalis)

Rodzina: astrowate (łac. Astreaceae)
Rodzaj: nagietek (łac. Calendula)
Gatunek: nagietek lekarski (łac. Calendula officinalis)
Inne nazwy: miesięcznica, pazurki, paznokietki
Surowiec: kwiat nagietka lekarskiego - płatki

Nagietek lekarski – opis rośliny

Nagietek lekarski, znany również jako Calendula officinalis, to drobny kwiat z rodziny astrowatych, który często możemy spotkać w przydomowych ogródkach. Popularny jest zwłaszcza w Indiach. Dorasta do ok. 80 cm wysokości, ma łodygę pokrytą drobnymi włoskami. Wytwarza pomarańczowe lub żółte kwiaty, które stanowią cenny surowiec zielarski, tak więc nagietek jest nie tylko atrakcyjną ozdobą rabat. To także cenny sojusznik w dbaniu o nasze zdrowie i urodę.

Roślina ta jest prawdziwym naturalnym skarbem dla naszego zdrowia. Jego szerokie zastosowanie w kuchni, przemyśle spożywczym, farmaceutycznym i kosmetycznym sprawia, że jest ceniony na całym świecie. Napar z kwiatów nagietka to prosty sposób na korzystanie z jego dobroczynnych właściwości.

Nagietek lekarski – prawdziwy naturalny skarb prosto z domowego ogródka

Uprawa nagietka lekarskiego w ogrodzie okazuje się być stosunkowo łatwa i dostępna nawet dla początkujących ogrodników. Roślina ta jest wyjątkowo odporna na różne warunki atmosferyczne, co czyni ją idealnym wyborem do przydomowych ogrodów. Nagietek lekarski najlepiej rośnie w stanowisku słonecznym, ale toleruje również lekkie zacienienie. Gleba powinna być przepuszczalna, dobrze nawodniona i o odczynie zasadowym.

Jedną z głównych zalet uprawy nagietka jest jego szybki wzrost i obfite kwitnienie przez długi okres letni. Roślina ta nie wymaga specjalnych zabiegów pielęgnacyjnych, a jednocześnie może być używana jako ozdoba ogrodu oraz jako źródło naturalnych składników do kulinariów czy kosmetyków. Warto także podkreślić, że nagietek lekarski ma zdolność przyciągania pożytecznych owadów, co wpływa pozytywnie na ekosystem ogrodu.

Właściwości i tradycyjne zastosowanie nagietka lekarskiego

Kwiaty nagietka są od dawna wykorzystywane w zielarstwie i kosmetyce, przede wszystkim ze względu na ich dobroczynny wpływ na naszą skórę. Wytwarza się z nich np. maść nagietkową, która oddziałuje na skórę z problemami, przy czym jest łagodna i delikatna dla skóry. Napar nagietkowy stosowany zewnętrznie pomaga w zwalczaniu problemów dermatologicznych. Łagodzi podrażnienia, przyspiesza gojenie ran, poparzeń, zmniejsza problemy alergiczne. Może być stosowany jako tonik w przypadku cery suchej i wrażliwej. Ponadto można nim płukać jamę ustną i gardło. Pierwsze wzmianki o wykorzystaniu nagietka pochodzą z XII wieku. Uważano, że nagietek ma magiczne właściwości, a noszenie ususzonych kwiatów w płóciennym woreczku blisko ciała zapewnia szczęście i odpędza złe moce.

Medycyna ludowa zalecała również stosowanie naparu z suszonych kwiatów nagietka. Napar wpływa korzystnie na pracę układu trawiennego (wspiera łagodzenie uczucia ciężkości po obfitych posiłkach). Kwiaty nagietka zalecano również wspomagająco kobietom przy nieregularnych i bolesnych miesiączkach. Kwiaty nagietka zawierają substancje, takie jak: olejki eteryczne, flawonoidy, gorycze, związki trójterpenowe, karotenoidy oraz kwas jabłkowy.

Płatki kwiatowe nagietka – naturalny barwnik oraz urozmaicenie potraw. Szerokie zastosowanie nagietka w kuchni

Płatki kwiatowe nagietka, oprócz swojego estetycznego wyglądu, pełnią ważną rolę jako naturalny barwnik w kuchni. Dzięki nim dania nabierają pięknego, złocistego koloru i przyciągają wzrok oraz zachęcając do ich spożycia. Zastosowanie płatków tej rośliny jest szerokie – od barwienia ciast i deserów po dodawanie kolorytu do kremów i sosów. Jednak nagietek lekarski nie tylko urozmaica wygląd potraw. Jego kwiaty są również używane jako przyprawa dodająca potrawom delikatny, lekko pikantny smak. Zastosowanie nagietka w kuchni jest niemal nieograniczone, co sprawia, że jest ceniony przez kucharzy na całym świecie.

Napar z kwiatów nagietka – jak go przygotować?

Napar z nagietka to łatwy do przygotowania i skuteczny środek wspomagający stan skóry oraz układu pokarmowego. Aby przygotować napar, wystarczy zalać susz nagietka wrzątkiem i po kilku minutach napar będzie gotowy do picia. Ten domowy sposób jest popularny zwłaszcza w przypadku łagodzenia stanów zapalnych skóry oraz w przypadku łagodzenia bólów menstruacyjnych. Regularne picie naparu z kwiatów nagietka może pomóc w poprawie odporności organizmu i wspierać zdrową pracę układu pokarmowego.

Użycie nagietka w przemyśle spożywczym, farmaceutycznym i kosmetycznym

W przemyśle spożywczym – nagietek lekarski jest tu wykorzystywany głównie jako naturalny barwnik oraz przyprawa. Płatki kwiatowe nagietka są suszone i mielone, tworząc barwnik spożywczy, który nadaje żywności estetyczny wygląd. Dodawane są do serów, jogurtów, a także napojów, nadając im nie tylko kolor, ale również ciekawy smak. W produkcji zdrowych przekąsek, takich jak suszone owoce czy musli, nagietek pełni rolę barwnika, który nadaje produktom atrakcyjny wygląd.

W przemyśle farmaceutycznym – w farmacji nagietek lekarski jest ceniony za swoje właściwości przeciwzapalne i gojące. Wyciąg z nagietka jest używany do produkcji maści, kremów oraz leków stosowanych wspomagająco do łagodzenia stanów zapalnych skóry, oparzeń i drobnych ran. Działanie przeciwzapalne nagietka sprawia, że jest składnikiem wielu produktów, które pomagają w łagodzeniu różnych schorzeń skórnych.

W przemyśle kosmetycznym – w kosmetyce właściwości nagietka są szeroko wykorzystywane. Jego ekstrakty są składnikami kremów nawilżających, balsamów, żeli pod prysznic oraz szamponów. Działa łagodząco na podrażnioną skórę, przyspiesza gojenie ran i wspomaga regenerację trudno gojących się uszkodzeń skóry. Olejek eteryczny z nagietka lekarskiego jest również używany w produkcji naturalnych perfum, nadaje im delikatny, kwiatowy zapach.

Przeciwwskazania do stosowania nagietka lekarskiego. Skutki uboczne spożycia nagietka

Mimo swoich licznych pozytywnych właściwości, nagietek lekarski ma także pewne przeciwwskazania. Osoby uczulone na rośliny z rodziny astrowatych powinny unikać jego stosowania, ponieważ może zaszkodzić ich skórze. Ponadto, jeśli nie mamy pewności, czy nie ma żadnych przeciwwskazań co do użycia przez nas nagietka, zawsze warto skonsultować się ze specjalistą, aby uniknąć ewentualnych skutków ubocznych. Naparu z nagietka nie powinny ponadto stosować kobiety w ciąży i karmiące piersią. Nie jest wskazany dla osób, u których wcześniej wystąpiły objawy alergii na inne rośliny z rodziny astrowatych.

Źródła:

https://pl.wikipedia.org/wiki/Nagietek_lekarski
http://cib.umed.lodz.pl/pliki/Ro%C5%9Blinne-surowce-lecznicze-badania-makroskopowo-mikroskopowe.pdf
https://rozanski.li/361/nagietek-calendula/

Więcej informacji o nagietku lekarskim znajdziesz na blogu:

https://www.plantago-sklep.pl/blog/nagietek-lekarski/